تحلیل PESTEL چیست؟ (پیش‌بینی و شناسایی عوامل خارجی موثر بر کسب‌وکار)

پلاک یک، شرایط بحرانی مثل جنگ، تحریم، بحران‌های اقتصادی و جنبش‌های اجتماعی برای ما خاورمیانه‌ای‌ها چیز غریبی نیست؛ برای همین هم باید شش‌دانگ حواسمان به دنیای بیرون باشد و خیلی زود، سیگنال‌های تغییر را دریافت کنیم. تحلیل PESTEL یکی از ابزارهایی است که در این مسیر، به ما کمک می‌کند.

در این مقاله، قرار است ببینیم تحلیل پستل اصلاً چیست و چطور به بررسی تاثیر شاخص‌های بیرونی روی کسب‌وکار کمک می‌کند. اول، با یک تعریف کوتاه شروع می‌کنیم:

تحلیل pestel چیست؟

تحلیل pestel یا PESTEL analysis یک فریم‌ورک و چارچوب تخصصی برای کسب‌وکارهاست که با استفاده از آن، می‌تواند بررسی کنند که عوامل خارجی، مانند سیاست، اقتصاد، رویدادهای اجتماعی، تکنولوژی، منابع طبیعی و موارد قانونی، چه تاثیری روی بیزینس دارد.

⭐ در حقیقت، این مدل تحلیلی، فاکتورهایی را بررسی می‌کند که فقط مختص کسب‌وکار نیستند؛ بلکه مقیاس بزرگ‌تری دارند و به یک کشور یا حتی کل کشورها مربوط می‌شوند.

فاکتورهای کلیدی در تحلیل پستل، ۶ مورد هستند:

• Political یا سیاسی
• Economic یا اقتصادی
• Socio-cultural یا فرهنگی-اجتماعی
• Technological یا فناورانه
• Legal یا قانونی

اگر به طور منظم (اصولاً هر شش ماه یک‌بار) این فاکتور را بررسی کنید، می‌توانید همیشه استراتژی‌هایی بچینید که با رویدادهای روز، هماهنگ هستند و همیشه یک قدم جلوتر از رقبا باشید.

⭐ در شرایط بحرانی (مانند جنگ، پاندمی یا حوادث طبیعی) بهتر است تحلیل در بازه‌های زمانی کوتاه‌تری انجام شود؛ چون فاکتورها در این شرایط، خیلی سریع‌تر از حالت نرمال تغییر می‌کنند.

مقایسه تحلیل PESTEL با SWOT

اگر با تحلیل SWOT آشنا باشید، احتمالا‌ً برایتان سوال شده که PESTEL چه فرقی با این مدل تحلیلی دارد؟ خب راستش هر دو مدل، در تحلیل محیط کسب و کار کمکتان می‌کنند، اما چند تفاوت کلیدی دارند:

• هدف اصلی: در تحلیل پستل، هدف تحلیل محیط بیرونی کسب‌وکار یا Macro Environment است؛ اما در swot، علاوه بر محیط بیرونی، محیط داخلی هم بررسی می‌شود.
• دامنهٔ تمرکز: تحلیل PESTEL به‌طور گسترده، به بررسی عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناورانه، قانونی و محیط‌زیستی موثر بر کسب‌وکار می‌پردازد؛ اما در SWOT نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی بررسی می‌شوند.
• نوع اطلاعات: در پستل، عوامل ساختاری، کلان و اغلب غیرقابل‌کنترل بررسی می‌شوند، اما در SWOT عوامل استراتژیک و عملکردی که اغلب قابل کنترل هستند تحلیل خواهند شد.

در کل، هر دو مدل می‌‌توانند با بررسی عوامل موثر بر کسب‌وکار، به تصمیم‌گیری بهتر کمک کنند؛ فقط نوع تحلیل‌ها و داده‌هایی که به ما می‌دهند متفاوت است.

فاکتورهای اصلی تحلیل PESTEL

در فریم‌ورک پستل، باید ۶ فاکتور اصلی را زیر ذره‌بین ببرید:

Political یا سیاسی

تصمیم‌های سیاسی دولت، حکومت و سازمان‌های بین‌المللی، می‌تواند روی کسب‌وکار تاثیر مستقیم یا غیرمستقیم داشته باشد. این تاثیر، اصولاً به شکل‌های زیر خودش را نشان می‌دهد:

• سیاست‌های کلان مالیاتی: در ایران، درصد مالیاتی که از کسب‌وکارهای مختلف دریافت می‌شود، فرق دارد و گاهی این میزان، ممکن است بسته به شرایط تغییراتی داشته باشد. مثلاً شرکت‌های دانش‌بنیان معافیت مالیاتی دارند و در عوض، کسب‌وکارهایی که حالت واسطه‌گری دارند، باید مالیات بیشتری بپردازند.
• ثبات یا تنش سیاسی: یکی از مواردی که در تحلیل PESTEL حتماً باید بررسی کنید، این است که شرایط کشور و حتی دنیا از نظر سیاسی چقدر ثبات دارد. همانطور که همهٔ ما می‌دانیم، با بروز یک تنش کوچک در گوشه‌ای از دنیا، ممکن است قیمت دلار، طلا و نفت خیلی سریع دستخوش تغییر شود و روی موارد دیگر هم اثرگذار باشد. این چیزی است که شرکت‌ها در استراتژی‌ قیمت گذاری، برنامهٔ بازاریابی و تصمیم‌های استراتژیک باید در نظر بگیرند.
• روابط بین‌المللی: هیچ کشوری نمی‌تواند جزیره‌ای عمل کند و به هر حال، به ارتباط با سایر کشورها نیاز دارد. حال قوانینی که بر این روابط حاکم است، می‌تواند روی تصمیم‌های مربوط به کسب‌وکار موثر باشد. به‌عنوان مثال، برای تامین مواد اولیه خیلی راحت می‌توانید سراغ چین بروید؛ چون روابط تجاری دوستانه‌ای با ایران دارد؛ اما اگر بخواهید همان مواد اولیه را از آمریکا وارد کنید، قطعاً دچار دردسر می‌شوید!
• ارزش‌ها و ایدئولوژی‌های سیاسی: هر کشوری، بسته به نوع نظام حاکم از یک‌سری عقاید و ایدئولوژی‌ها (درست یا غلطش را کار نداریم🙄) پیروی می‌کند؛ حال اگر کسب‌وکاری بخواهد فعالیتی انجام دهد که مخالف این ایدئولوژی باشد، قطعاً سرکوب خواهد شد.
• تغییرات دولتی و حکومتی: گاهی ایدئولوژی‌های کلان یک کشور ممکن است با تغییر مناصب، دستخوش تغییراتی شود. در این حالت، کسب‌وکارهایی که به ایدئولوژی‌های قبلی وابسته باشند، ممکن است به خطر بیفتند و باید فکری به‌حال خودشان بکنند. مثلاً در انتخابات اخیر آمریکا، انتخاب دونالد ترامپ به‌عنوان رییس جمهور، نه‌تنها بر خود آن کشور، بلکه بر بسیاری از کشورهای دنیا هم تاثیر مستقیم و غیرمستقیم داشت.
• طرح‌های حمایتی از سوی دولت: بر اساس همان ایدئولوژی‌هایی که گفتیم، دولت ممکن است از برخی کسب‌وکارها حمایت بیشتری داشته باشد. مثلاً وقتی هدف یک کشور، جهش تولید باشد، کسب‌وکارهای دولتی می‌توانند روی دریافت تسهیلات و توسعهٔ خطوط تولید حساب باز کنند.
• بوروکراسی و پیچیدگی‌های اداری: وقتی یک کشور، سیستم اداری ساده، کارآمد و در عین حال دقیقی داشته باشد، کارآفرین‌ها و استارتاپ‌هایی که ایده‌های هوشمندانه‌ای دارند، راحت‌تر می‌توانند در مسیر رشد و موفقیت حرکت کنند. در عوض، سیستم‌هایی که کاغذبازی زیادی دارند، سلسله‌مراتب در آن‌ها بیش از حد است، از مقررات خشکی پیروی می‌کنند، تعصبات بی‌جا بر آن‌ها حاکم است یا بی‌قانونی و هرج‌ومرج در آن‌ها زیاد است، همیشه برای کسب‌وکارهای خوب مایهٔ دردسر هستند.
• آزادی بیان در رسانه‌ها و ارتباطات: شاید در نگاه اول عجیب به‌نظر بیاید، ولی آزادی مطبوعاتی، تقریباً روی همهٔ کسب‌وکارها تاثیر دارد. مثلاً در کشوری که صحبت از حقوق زنان یک تابو باشد، ممکن است بنرهای تبلیغاتی محصولات بهداشتی زنان یا شعارهایی مثل «صدای زنان باشیم!» خیلی زود فیلتر و توقیف شوند؛ در حالی‌که همین محتوا در کشورهای جهان اول با موج حمایت قوی همراه خواهد بود.

در کل، هرچه سیاست یک کشور شفاف‌تر، سالم‌تر و پایدارتر باشد، کسب‌وکارها هم با خیال راحت‌تر می‌توانند فعالیت‌هایشان را پیش ببرند. برای اینکه شرایط سیاسی را بسنجید، می‌توانید چند سوال از خود بپرسید:

🟡 آیا محیط سیاسی در کشور من یا در سطح بین‌المللی پایدار است؟
🟡 چقدر ممکن است شرایط سیاسی تغییر کند و چگونه چنین اتفاقی ممکن است؟
🟡 سیاست‌های دولتی فعلی / سیاست‌های احتمالی آینده چقدر برای موفقیت شرکت مفید / مضر هستند؟

Economic یا اقتصادی

طبیعی است که در فضای اقتصادی سالم و اخلاق‌محور، بیشتر کسب‌وکارها خیلی راحت‌تر مسیر پیشرفت را طی می‌کنند. اتفاقا این بخش از تحلیل PESTEL، از آن فاکتورهایی است که کمتر ممکن است از نظرها دور بماند و کسب‌وکارها از آن غافل شوند.

منظور ما از عوامل اقتصادی، اصولاً موارد زیر هستند:

• رشد تولید ناخالص داخلی یا GDP: هرچه نرخ تولید ناخالص داخلی بالاتر باشد، یعنی اشتغال بیشتر، اعتماد بازار بالاتر و تقاضای خرید، روز افزون است. اما وقتی این نرخ کاهش پیدا می‌کند، یعنی رکود دارد افزایش پیدا می‌کند. مثلاً در شرایط تحریم، خیلی از کسب‌وکارها مجبور شدند از بودجه‌های تبلیغاتی و توسعه‌ای کم کنند تا حیاتشان به خطر نیفتد.
• نرخ بهره (Interest rates): منظور از این مورد، بهره‌ای است که بانک‌ها برای اعطای وام در نظر می‌گیرند یا سودی است که در ازای سرمایه‌گذاری، به افراد و سازمان‌ها پرداخت می‌شود. بدیهی است که نرخ بهره‌ٔ بالا، شرایط را برای کسب‌وکارها سخت می‌کند؛ چون هزینهٔ دریافت وام بیشتر می‌شود و سرمایه‌گذاری کاهش پیدا می‌کند. در عوض، وقتی نرخ بهره پایین باشد، مردم تمایل کمتری به نگه‌داشتن پول در بانک دارند و تقاضایشان برای خرید محصول بیشتر می‌شود.
• تورم: مورد بعدی، واژه‌ای است که متاسفانه سال‌هاست با آن خو گرفته‌ایم؛ تورم! چیزی که باعث می‌شود هزینه‌های تولید بالا برود و قدرت خرید مصرف‌کننده پایین بیاید؛ این یعنی ضرر مطلق. در شرایط بی‌ثباتی اقتصادی، این نرخ مدام رو به افزایش است و این باعث می‌شود خریدارها، به تدریج توان مالی خود را از دست بدهند و نرخ تقاضا به‌طور چشم‌گیری کم شود.
• نرخ ارز: نرخ ارز (به‌خصوص دلار) روی شرایط کسب‌وکارها تاثیر مستقیم دارد؛ چون افزایش آن باعث گران شدن واردات و بالا رفتن قیمت نهایی محصول می‌شود؛ در نتیجه، به‌شدت به کسب‌وکارهایی که نیاز به مواد و محصولات وارداتی دارند آسیب می‌زند. البته در تحلیل pestel حواستان باشد که تاثیر نرخ ارز، برای همه یکسان نیست.
  مثلاً شرکتی که از چین قطعات الکترونیکی وارد می‌کند، با افزایش نرخ دلار از ۵۰ به ۸۰هزارتومان، باید نزدیک به دوبرابر هزینهٔ مواد اولیه کند. این درحالی است که شرکتی که زعفران و پسته صادر می‌کند، درآمد ارزی بیشتری به‌دست می‌آورد و سود می‌کند.
• ثبات اقتصادی: تصمیم‌های کلان، چقدر محکم و پایدار هستند و می‌شود رویشان حساب باز کرد؟ مثلاً در کشوری که مدام تحت تاثیر احزاب و گروه‌های مختلف قرار می‌گیرد، خیلی نمی‌شود روی ثبات اقتصادی حساب باز کرد؛ چون حتی اگر بازار مصرف خوب باشد، ریسک تصمیم‌گیری و اقدام خیلی بالاست.
• درآمد قابل تصرف: درآمدی که مردم قرار نباشد برای مالیات، بیمهٔ بازنشستگی یا عوارض پرداخت کنند و به زبان ساده، اختیارش را داشته باشند، درآمد قابل تصرف است. در اقتصاد سالم، نرخ این شاخص بالاست و مردم راحت می‌توانند پول‌هایشان را صرف خرید یا سرمایه‌گذاری کنند. اما اگر تحلیل پستل نشان دهد که این نرخ پایین است، برندها باید از تولید محصولات لوکس و ترغیب مردم به سرمایه‌گذاری‌های غیرضروری دوری کنند، چون بی‌نتیجه است!
• نرخ بیکاری و اشتغال: طبیعی است که اشتغال بیشتر، یعنی درآمد بیشتر و به حرکت درآمدن چرخ اقتصاد. این مورد، روی تولید ناخالص داخلی و ثبات اجتماعی تاثیر مستقیم دارد. در این شرایط، اصولاً دولت‌ها با بهبود روابط بین‌المللی، حمایت از استارتاپ‌ها، اصلاح نظام آموزشی و توسعهٔ صنایع تکنولوژیک، می‌توانند قدم مثبتی بردارند؛ بنابراین اگر این اقدامات را دیدید، یعنی می‌توانید به رشد کسب‌وکار خود امیدوار باشید.

برای بررسی این فاکتور در تحلیل PESTEL، می‌توانید چند سوال مهم از خودتان بپرسید و با تحقیق، به آن‌ها جواب بدهید:

🟡 عوامل اقتصادی موثر بر کسب‌وکار من چه چیزهایی هستند؟
🟡 چه اتفاق‌ها و تصمیم‌هایی می‌تواند باعث بهبود یا بدتر شدن شرایط اقتصادی شود؟
🟡 تصمیم‌های جدید داخلی و خارجی، چقدر در راستای بهبود اقتصاد هستند؟‌

Socio-cultural یا فرهنگی-اجتماعی

ترندهای جدید فرهنگی و رفتارهای اجتماعی، می‌توانند نیاز و ترجیح بازار را تغییر دهند؛ توازن جمعیت، رایج شدن یک فرهنگ جدید، سطح تحصیلات مردم و تغییر سبک زندگی، خیلی روی اینکه مشتری‌ها چه بخرند و چه نخرند موثر است.

برای اینکه در تحلیل PESTEL بتوانید این مورد را بررسی کنید، می‌توانید از چک‌لیست زیر کمک بگیرید:

• جمعیت‌شناسی: رشد یا کاهش جمعیت، جوان یا پیر بودن اکثریت جامعه، نرخ تولد و نرخ مرگ‌ومیر و حتی ساختار خانواده‌ها (مثلاً تک‌فرزندی، تک‌والدی، مجردی و …) می‌تواند روی تصمیم‌های مهم کسب‌وکار موثر باشد. به‌عنوان نمونه، وقتی در یک جامعه اکثر خانواده‌ها یک فرزند دارند، تولید انبوه خودروهایی که برای ۸ سرنشین طراحی شده‌اند (مثل GMC Yukon) اصلاً منطقی نیست.
• سبک زندگی و فرهنگ: در دوران همه‌گیری کرونا، تقاضا برای خرید لباس رسمی خیلی خیلی کم شد و در عوض، فروش لباس‌های خانگی افزایش پیدا کرد؛ چرا؟ چون سبک زندگی تغییر کرده بود! برای بررسی این مورد، حداقل استانداردهای زندگی افراد جامعه، میزان عدالت اقتصادی، نگرش به مسائل دینی و قومی و میزان توجه به سبک زندگی سالم را خیلی در نظر بگیرید.
• الگوهای مصرف و خرید: گاهی به تناسب تغییرات زمانه و رشد تکنولوژی‌ها، سلیقهٔ مردم دستخوش تغییر می‌شود؛ مثلاً در دنیای جدید، اغلب افراد خرید آنلاین را بیشتر دوست دارند. از طرف دیگر، تصویر ذهنی مردم از اقتصاد جامعه و حتی رویکردی که به برندهای مختلف دارند، روی الگوی مصرف آن‌ها تاثیر مستقیم دارد. مثلاً در جامعه‌ای که اقتصاد غنی دارد، مصرف‌گرایی خیلی بیشتر می‌شود و مردم به جای تعمیر کالاها، ترجیح می‌دهند یک محصول نو بخرند.
• نگرش‌های اجتماعی: فرض کنید در یک جامعه، تنوع نژادی موضوع پذیرفته‌شده‌ای است و تبعیض، به‌شدت با انتقاد مواجه می‌شود. در چنین جامعه‌ای، یک برند بیاید و با تمسخر لهجه‌های خاص، تبلیغی بسازد؛ قطعاً موفق نمی‌شود! این در حالی است که جوامع فاشسیت -درست یا غلط- این نوع تبلیغات را می‌پسندند. برای بررسی این مورد در تحلیل PESTEL، حواستان باشد که دیدگاه مردم نسبت به دولت و کسب‌وکارها، احترام اجتماعی به عقاید و تنوع نژادی و میزان جرم و جنایت در جامعه را حتما بررسی کنید.

برای بررسی نقش این فاکتور در تحلیل پستل، چند سوال از خود بپرسید:

🟡 فرهنگ و نگرش غالب بر بازار هدف کسب‌وکار من چیست؟
🟡 آیا دیدگاه نسل جدیدی که وارد بازار می‌شود، به خرید محصول من متفاوت است؟‌
🟡 سرعت تغییر سبک زندگی مردم چقدر است؟
🟡 در کل، فرهنگ جامعه و سبک زندگی به کدام سمت حرکت می‌کند؟‌

Technological یا فناورانه

رشد فناوری، از طرفی می‌تواند باعث ایجاد فرصت‌های جدید شود و از طرف دیگر، تهدیدی است برای برخی کسب‌وکارهای قدیمی؛ درست مانند هوش مصنوعی که از طرفی، خیلی از کارها را راحت‌تر کرده و از طرف دیگر، باعث کساد شدن بازار برخی کسب‌وکارها شده است.

نکتهٔ مهم‌تر اینکه اگر با تکنولوژی همسو نشوید، خیلی راحت از چرخهٔ رقابت حذف خواهید شد؛ پس حتما در تحلیل PESTEL موارد زیر را خیلی دقیق بررسی کنید:

• فناوری در تحقیق و توسعه (R&D): بسته به نوع محصول و شرکتی که دارید، باید روی فناوری‌هایی که می‌تواند مسیر را برای بهبود محصولات یا حتی ساخت محصولات جدید باز کنند، سرمایه‌گذاری کنید. مثلاً شرکت هواوی، به‌طور متوسط ۲۰درصد از درآمد سالانه‌اش را صرف تیم R&D می‌کند و همین، باعث شده‌ است که یکی از پیشگامان فناوری باشد.
• بهبود فرایند تولید کالا: در برخی موارد، خود محصول تغییری نمی‌کند، بلکه فرایند تولید آن با فناوری‌های جدید بهبود پیدا می‌کند. این فناوری‌ها می‌توانند هزینهٔ تولید را کمتر کنند یا باعث افزایش کیفیت محصول شوند. مثلاً استفاده از 3D Printer یا همان چاپگر سه‌بعدی، باعث شده‌است که تولید برخی قطعات صنعتی، با سرعت و دقت بیشتری انجام شود. در تحلیل PESTEL می‌توانید این نوع فناوری‌ها را شناسایی کنید و از آن‌ها بهره ببرید.
• فناوری در توزیع کالا: این مورد را با یک مثال برایتان روشن می‌کنم؛ چندی پیش من کتاب «اصول بازاریابی» را از یک سایت معتبر سفارش دادم. سه روز پس از موعد تحویل کتاب، وقتی با پشتیبانی تماس گرفتم، گفتند که محصول از سمت تولیدکننده تامین نشده است. این در حالی بود که کتاب، روی سایت همچنان موجود و قابل سفارش بود. اگر این سایت، از سیستم انبارداری دیجیتال و آپدیت لحظه‌ای موجودی استفاده می‌کرد، قطعاً چنین مشکلی پیش نمی‌آمد.
  تکنولوژی، می‌تواند روی بهبود مدیریت موجودی، بهینه‌سازی مسیرهای ارسال کالا، پردازش سفارش‌ها و رهگیری سفارش توسط مشتری به شما کمک کند. مثلاً اگر کسب‌وکاری در دنیای امروز، برای تحویل کالا از سیستم Google map استفاده نکند و محصولی را دیر تحویل دهد، قطعاً عذرش موجه نیست.
• زیرساخت‌های ارتباطی: ۲۰ سال پیش، خیلی از کسب‌وکارها به شبکهٔ اینترنت متصل نبودند، یا همین ۶-۷سال قبل و پیش از کرونا، خیلی‌ها به شکل آنلاین فعالیت نمی‌کردند؛ اما حالا، کسب‌وکاری که در فضای اینترنت حاضر نباشد، انگار اصلاً وجود خارجی ندارد.
  هرچه فناوری‌های ارتباطی قوی‌تر باشند، راه برای کسب‌وکارها بازتر است. مثلاً یک کسب‌وکار اینترنتی در سنگاپور (که بالاترین سرعت اینترنت را دارد) خیلی سریع‌تر از یک استارتاپ اینترنتی در ایران رشد می‌کند؛ چون متاسفانه در کشور ما قطعی، اختلال و محدودیت اینترنت خیلی زیاد است و کسب‌وکارها نمی‌توانند از خیلی ابزارها، راحت و آزادانه استفاده کنند.

• فناوری‌های دیجیتال و موبایل: چرا مشتری‌های بانک ملی، از سایر بانک‌های سنتی و قدیمی مانند سپه، ملت، صادرات و… بیشتر است؟ شاید دلایل خیلی زیادی وجود داشته باشد، اما قطعاً سازگاری با فناوری‌های دیجیتال، اولین گزینه است!
  در تحلیل pestel حتما بررسی کنید که چه فناوری‌های موبایلی و دیجیتالی‌ای در کسب‌وکار شما قابلیت اجرا دارد. مثلاً در بحرانی مثل کرونا، موسسات آموزشی که با فناوری «تدریس آنلاین» آشنایی داشتند خیلی موفق عمل کردند؛ چون فقط با گوشی و اتصال به اینترنت، محتوا را در اختیار افراد قرار می‌دادند.

• سیستم‌های اتوماسیون: سال‌هاست که انسان‌ها فهمیده‌اند قرار نیست همهٔ کارهای تکراری را خودشان انجام دهند، چون ربات‌ها خیلی بهتر از پس این کارها بر خواهند آمد! نمونهٔ ساده‌اش، چت‌بات‌ها هستند که باعث می‌شوند سرعت پاسخگویی به سوال‌های تکراری بالاتر برود؛ به‌خصوص اگر چت‌بات را به AI هم وصل کنید تا پاسخ‌های دقیق‌تری به مشتری بدهد.
  با تحلیل پستل، می‌توانید بفهمید که در دنیای امروز، چه‌ کارهایی را می‌شود هوشمندسازی کرد تا هم خطای انسانی کمتر شود هم سرعت کارها بالا برود.

در کل، کسب‌وکارها باید فناوری‌های روز حوزهٔ خود را بشناسند، میزان تسلط و اشتیاق مشتری‌هایشان به این فناوری‌ها را بررسی کنند و در صورت نیاز سراغشان بروند. برای بررسی این فاکتور، می‌توانید از سوال‌های زیر کمک بگیرید:

🟡 چه فناوری‌هایی در دنیای امروز ترند هستند؟
🟡 این فناوری‌ها، چقدر به کسب‌وکار شما مربوط می‌شوند؟
🟡 آیا استفاده کردن / نکردن از آن‌ها مزیت / عیب محسوب می‌شود؟

۳ نکتهٔ مهم دربارهٔ استفاده از فناوری

۱- در استفاده از فناوری‌ها، حتماً چرخهٔ عمر فناوری یا به اصطلاح علمی‌تر Maturity & Obsolescence (بلوغ و کهنگی) آن را در نظر بگیرید. مثلاً یک زمان، استفاده از فلش خیلی باب شده بود، اما الان، فضای ذخیره‌سازی ابری هم امن‌تر است هم گسترده‌تر.

۲- دقت کنید که فناوری‌های ترند، لزوماً با کسب‌وکار شما و بازار هدفتان سازگار نیستند؛ مثلاً کسب‌وکارهای B2B نمی‌توانند از اینستاگرام به‌عنوان بستر اصلی فروش استفاده کنند.

۳- آموزش کارکنان، باید در راستای جدیدترین فناوری‌ها باشد؛ اصلاً یکی از مهم‌ترین مزایای تحلیل PESTEL این است که کمک می‌کند نیروها را آپدیت نگه دارید.

Environmental یا زیست‌محیطی

تغییرات اقلیمی، بلایای طبیعی، قوانین زیست‌محیطی و تلاش‌هایی که برای حفاظت از محیط زیست صورت می‌گیرد، می‌توانند روی کسب‌وکار شما موثر باشند.

در تحلیل PESTEL برای بررسی فاکتورهای زیست‌محیطی، باید عوامل زیر را بررسی کنید:

• دسترسی به منابع و مواد اولیه: فرض کنید یک زمین کشاورزی بزرگ در اصفهان داشته باشید؛ با‌توجه به چالش‌های تامین آب، می‌توانید فعالیت کنید؟ این یعنی همیشه باید حواستان باشد که مواد اولیه، همچنان در دسترستان هست یا نه و اگر حس می‌کنید در تامین آن دچار مشکل خواهید شد، فرایندها را تغییر دهید. مثلاً همان زمین کشاورزی، می‌تواند به گلخانه‌ای با آبیاری قطره‌ای تبدیل شود تا با کمترین میزان آب، بیشترین بهره‌وری را داشته باشد.
• سیاست‌ها و اخلاق زیست‌محیطی: برخی سیاست‌ها و فرهنگ‌ها، در راستای حفاظت از محیط زیست هستند؛ مثلاً در حال حاضر، هوای شهر تهران خیلی آلوده است و باتوجه به افزایش خرید اینترنتی، لازم است که خریدها با پیک ارسال شوند و این وضعیت را بدتر می‌کند. در این شرایط، اگر کسب‌وکاری از دوچرخه، موتور برقی یا ماشین برقی برای تحویل محصولات استفاده کند، یعنی تحلیل PESTEL را خیلی خوب انجام داده و بر اساس آن، بهترین تصمیم را گرفته است!
• بررسی ردپای کربنی: آیا کارخانهٔ شما یا محصولتان، گازهای کربنی تولید می‌کند؟ میزان تولید این گازها، در فرایند تولید محصول و چرخهٔ عمر آن چقدر است؟ با توجه به حساسیت‌های محیط‌زیستی در سال‌های اخیر، پاسخ به این سوال‌ها خیلی مهم است؛ حتی برای صادرات محصول به برخی کشورهای اروپایی، باید عدد این شاخص را به شکل دقیق اعلام کنید. در تحلیل پستل، حتما باید ببینید که میزان حساسیت به این موضوع در حوزهٔ کسب‌وکار شما چقدر است و آن را رعایت کنید.
• بلایای طبیعی (زلزله، خشکسالی و سیل): فرض کنید در شرایط خشکسالی، یک شرکت بخواهد کولرهای آبی خود را وارد بازار سیستان و بلوچستان، کرمان و یزد کند؛ قطعاً این شرکت، قبل از تصمیم‌گیری هیچ تحلیلی نکرده است و نمی‌داند که این شهرها با بحران کم‌آبی مواجه هستند.
• استفاده از انرژی‌های پاک: همه می‌دانیم که کشور ما، با مشکل تامین برق مواجه است؛ در این شرایط، شرکتی که بتواند از انرژی‌های تجدیدپذیر مثل پنل‌های خورشیدی استفاده کند، یک قدم جلوتر از دیگران است؛ چون بحران را با تحلیل درست شناسایی کرده و برایش راهکاری بهینه ترتیب داده است.

برای اینکه تحلیل درستی از شرایط زیست‌محیطی داشته باشید، سوال‌های زیر را از خود بپرسید:

🟡 کدام عوامل طبیعی و زیست‌محیطی روی کسب‌وکار من موثرند؟
🟡 فرهنگ جامعهٔ هدف من در زمینهٔ حفاظت از محیط زیست چگونه است؟
🟡 کدام قوانین زیست‌محیطی در کشور من وجود دارند؟
🟡 احتمال بروز حوادث طبیعی در منطقهٔ هدف کسب‌وکار من چقدر است؟

Legal یا قانونی

در هر کشوری، برای استخدام، بهداشت و ایمنی، حقوق مصرف‌کننده، جلوگیری از انحصار و مبارزه با تخلفات، قوانینی وضع می‌شود که هر کسب‌وکاری باید از آن‌ها آگاه باشد. استفادهٔ منظم از تحلیل PESTEL کمک می‌کند که از این قوانین غافل نشوید و به بهترین شکل از آن‌ها کمک بگیرید.

⭐ نکتهٔ مهم: قانون یک کشور، به سیاست و اقتصاد آن گره خورده است، پس عجیب نیست که برخی موارد در این بخش، با فاکتورهای سیاسی و اقتصادی همپوشانی داشته باشند. تفاوت مهم اینجاست که سیاست‌ها، می‌توانند باعث ایجاد مزیت یا محدودیت شوند، اما قوانین، الزام‌آور هستند و حتماً باید رعایت شوند. 

برویم سراغ عواملی که باید برای تحلیل این فاکتور، بررسی کنید:

• مجوزها و پروانه‌های قانونی: اولین و مهم‌ترین مورد در این بخش، این است که حواستان به مجوزهای ضروری باشد؛ مثلاً درست است که مکمل‌های غذایی بدون نسخه هم فروخته می‌شوند، اما فروشگاه‌های اینترنتی مانند دیجی‌کالا یا خانومی برای فروش آن‌ها باید مجوز داشته باشند.
• قوانین بهداشت و ایمنی: فرض کنید یک آرایشگاه، برای صرفه‌جویی در وقت و هزینه، در ضدعفونی کردن ابزارهای سهل‌انگاری کند و باعث بیماری یک فرد شود؛ این شخص، نه‌تنها از نظر اخلاقی، بلکه از نظر قانونی هم تخلف کرده ‌است و با او برخورد می‌شود. یا مثلاً در برچسب‌گذاری محصولات غذایی، حتماً باید درصد مواد مغذی و ارزش غذایی ذکر شود. این نوع قوانین به‌شکل منظم آپدیت می‌شوند و با تحلیل پستل، می‌توانید زودتر از آن‌ها آگاه شوید.
• قوانین تبلیغات و بازاریابی: در ایران، تبلیغ هرگونه مکمل لاغری و داروی گیاهی بدون مجوز، غیرقانونی است. یا مثلاً اسنپ‌فود در یکی از کمپین‌هایش، مجبور شد در کنار کلمهٔ فود، واژهٔ غذا را هم درج کند تا بنرهای تبلیغاتی‌اش جمع نشوند؛ چون استفاده از واژه‌های نامانوس در برندسازی و تبلیغات ممنوع است. بنابراین، در تحلیل PESTEL حتماً این نوع موارد را بررسی کنید.
• حمایت از مصرف‌کننده: بر اساس قوانین، هرگونه گران‌فروشی، کم‌فروشی، عدم درج قیمت، نداشتن تاریخ انقضا و مواردی از این قبیل، خلاف محسوب می‌شود و در صورت مشاهده، با شرکت متخلف برخورد خواهد شد. از طرفی، قوانینی هم برای حفاظت از اطلاعات و حریم خصوصی کاربران وجود دارد؛ مثلاً فروش اطلاعات، خلاف قانون و نقض حقوق مشتری است.
• قوانین کار و استخدام: به‌عنوان مالک یک کسب‌وکار، باید همیشه از حقوق پایهٔ وزارت کار، ساعات کاری، اضافه‌کار، مرخصی و قراردادها اطلاع داشته باشید. این قوانین، ممکن است به شکل سالانه، فصلی یا ناگهانی تغییر کنند؛ پس حتماً آن را در تحلیل‌های خود بگنجانید. همچنین به قوانین برابری فرصت‌ها هم دقت کنید؛ مثلاً در ایران قانونی وجود دارد که شرکت‌های دولتی را ملزم می‌کند ۳ درصد از سهمیهٔ استخدامی خود را به افراد معلول (که توان کار کردن دارند) اختصاص دهد.
• قوانین رقابت و ضد انحصار: برای اینکه رقابت سالم در بازار حفظ شود، قوانین خاصی وجود دارد. مثلاً در برخی کشورها، فروشگاه‌های اینترنتی نمی‌توانند تخفیف‌های نامعقول روی محصولاتشان بگذارند، چون به خرده‌فروشی‌ها ضربه می‌زنند و باعث از بین رفتن رقابت می‌شوند.

برای بررسی این بخش، می‌توانید از سوال‌های زیر استفاده کنید:

🟡 کدام قوانین ما را محدود و کدام ما را کمک می‌کنند؟
🟡 آیا این قوانین موقتی هستند یا احتمال تغییرشان کم است؟
🟡 ماده و تبصرهٔ خاصی وجود دارد که باعث شود نیازی به رعایت این قانون نداشته باشیم؟
🟡 چه تغییراتی باید اعمال کنیم که با این قوانین سازگار شویم؟

فاکتور Ethical یا اخلاقی

برخی افراد، به مدل PESTEL یک E اضافه کرده‌اند که همان ethical یا فاکتورهای اخلاقی است. ما این مورد را در زیرمجموعهٔ فاکتورهای مختلف بررسی کردیم. در واقع، مسائل اخلاقی، مواردی مثل مسئولیت اجتماعی برند، رعایت عدالت در کسب‌وکار، جلوگیری از کار کودکان و حمایت از اقلیت‌ها را دربرمی‌گیرد. موارد اخلاقی، می‌توانند نتیجهٔ شرایط سیاسی، فرهنگی-اجتماعی، اقتصادی یا زیست‌محیطی باشند و حتی برای برخی از آن‌ها، قوانینی هم وضع شده است.

کاربردهای عملی تحلیل پستل در کسب‌وکار

به مهم‌ترین کاربرد تحلیل PESTEL همان بالا اشاره کردیم: بررسی تاثیر عوامل خارجی و کلان روی کسب‌وکار. اما بیایید کمی دقیق‌تر شویم و ببینیم در عمل، این تحلیل به چه دردی می‌خورد؟

افزایش قدرت پیش‌بینی

کاربرد اصلی تحلیل PESTEL، این است که آینده‌نگری شما را بیشتر کند؛ وگرنه پس از وقوع اتفاقات که همهٔ کسب‌وکارها از آن خبردار می‌شوند!

در واقع، با این سیستم تحلیلی می‌توانید زودتر از تغییرات کلان آگاه شوید و از واکنش‌های هیجانی و شتاب‌زده جلوگیری کنید. این یعنی همیشه یک برنامه برای شرایط احتمالی دارید و از رقبا یک قدم جلوتر هستید.

💡مثلاً اگر کمی دقت کنید، می‌بینید که جمعیت کشور رو به پیری می‌رود؛ این یعنی فروش محصول به سالمندان و تامین نیازهای آن‌ها، باید در برنامهٔ آیندهٔ شما گنجانده شود.

برنامه‌ریزی استراتژیک برای کسب‌وکار

اولین کاربرد تجزیه و تحلیل با استفاده از مدل PESTEL، این است که می‌توانید استراتژی کسب‌وکار را بر اساس عوامل خارجی و تغییرات کلان بچینید. با این کار، این امکان را دارید که با موج تغییرات، همسو شوید، فرصت‌ها را شناسایی کنید، تهدیدها را کاهش دهید و برنامه‌ریزی بلندمدت قوی‌تری داشته باشید.

💡 مثلاً وقتی بیماری کرونا فراگیر شد، کسب‌وکارهایی ماندگار شدند که استراتژی‌هایشان را تغییر دادند و بر اساس نیاز مشتری‌ها، فعالیت‌های آنلاین خود را به حداکثر میزان ممکن رساندند.

برنامه‌ریزی برای اقدامات بازاریابی

برای اینکه برنامه‌های بازاریابی به بهترین شکل پیش برود و بودجه‌ها در جای درستی خرج شوند، باید فضای بیرون کسب‌وکار را خوب بررسی کنید.

⭐ به‌عنوان مثال، وقتی شرایط یک کشور ثبات ندارد یا جنگ است، نمی‌توانید انتظار داشته باشید که تیزرهای تبلیغاتی تلویزیونی اثری داشته باشند؛ چون همه پیگیر اخبار هستند، نه تبلیغات! در چنین شرایطی، بهترین کار این است که با برنامه‌های وفاداری مشتری، به مشتری‌های فعلی دلگرمی بدهید و آن‌ها را حفظ کنید.

تحقیقات بازار و ورود به بازارهای جدید

وقتی در حال بررسی بازارهای فعلی هستید یا می‌خواهید وارد بازارهای جدید شوید، بیشتر از هر وقت دیگری می‌فهمید که عوامل خارجی چقدر روی کسب‌وکار تاثیر دارند. تحلیل pestel، به شما کمک می‌کند که به‌خوبی زمینه‌های بومی و محلی را در نظر بگیرید و بیشترین سازگاری را با بازارهای هدف داشته باشید.

🧩 مثلاً فرض کنید یک برند در ایران، می‌خواهد وارد بازار عراق شود؛ این برند باید بداند که برای فعالیت در این بازار، گواهی اصالت کالا (COI) و گواهی انطباق (COC) الزامی است و اگر بی‌گدار به آب بزند، کالاها در مرز متوقف می‌شوند.

تحلیل شرایط رقابتی کسب‌وکار

درست است که بررسی مزایای رقابتی، نیاز به مدل‌های تحلیلی دیگر مانند مدل پورتر دارد، اما تحلیل PESTEL هم می‌تواند در شناسایی نقاط قوت و ضعف،  بررسی سازگاری با معیارهای کلان صنعت و پیدا کردن فرصت‌های طلایی برای استفادهٔ بهینه از شکاف‌های بازار کمکتان کند.

⭐ مثلاً کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU)، با ایران قرارداد ترجیحی گمرکی دارند؛ یعنی تعرفهٔ گمرک آن‌ها برای برخی کالاهای ایرانی، کمتر از کشورهای دیگر مانند چین است. همین باعث می‌شود قیمت محصولات ایرانی در آن کشورها، مقرون‌به‌صرفه‌‌تر باشد و راحت‌تر بتواند با کالاهای مشابه رقابت کند.

چینش استراتژی منابع انسانی

گاهی به دلیل تغییرات کلان در کشور یا جهان، نقش‌های شغلی تغییر می‌کنند؛ مثل همین ظهور AI که شغل‌های زیادی را حذف کرده است. در شرایطی هم شرایط و قوانین ملی یا بین‌المللی، باعث می‌شود که شکاف‌هایی در مسیر جذب نیرو و استخدام پیش بیاید.

🧑🏻‍💻 تجربهٔ نویسنده: مثلاً چند وقت پیش، دربارهٔ مالک یک شهرک گلخانه‌ای بزرگ شنیدم که برای کاهش دستمزد پرداختی، چند کارگر مهاجر افغانستانی استخدام کرده بود. او نمی‌دانست که اقامت این افراد غیرقانونی و استخدام آن‌ها، خلاف مقررات است و جریمهٔ هنگفتی دارد؛ بنابراین مجبور به پرداخت خسارت سنگینی شد که حسابی ارزان بودن نیروی کار را جبران کرد!

توسعهٔ محصولات و خدمات

یک برند لوازم آرایشی را تصور کنید که سال‌هاست در حال فعالیت تخصصی در این حوزه است، اما در یک بازهٔ زمانی، ناگهان با کاهش فروش مواجه می‌شود.

🧐 نه کیفیت محصولات تغییری کرده است، نه قیمتشان بیشتر شده نه حتی شکل بسته‌بندی فرقی کرده؛ پس مسئله چیست؟ تغییر نگرش اجتماعی مردم! 

مخاطبان به‌تازگی، روی تست حیوانی حساس شده‌اند و فقط محصولاتی را می‌خرند که این تست را انجام ندهند.

این یعنی در فرایند تولید، تغییر و توسعهٔ محصولات و خدمات، باید کاملاُ به عوامل بیرونی دقت کنید و با تحلیل pestel، محصول خود را با شرایط موجود انطباق دهید.

ارزیابی و مدیریت ریسک

در نهایت، یکی از مهم‌ترین کاربردهای تحلیل PESTEL این است که قدرت پیش‌بینی شما را بالا می‌برد و کمکتان می‌کند برای ریسک‌های احتمالی، سناریوهای از پیش‌تعیین‌شده‌ای بچینید و بهترین پاسخ را به آن‌ها بدهید.

💡 مثلاً همهٔ ما می‌دانیم که کشور، با بحران کمبود انرژی مواجه است؛ هرچند در حال حاضر برق به شکل محدود قطع می‌شود، اما هرروز ممکن است ساعات قطعی بیشتر شوند. در این میان، کسب‌وکارهایی برنده هستند که هرچه زودتر، به فکر تامین منابع انرژی تجدیدپذیر مانند پنل‌های خورشیدی باشند.

چطور باید از تحلیل PESTEL استفاده کنیم؟

حالا که با فاکتورها آشنا شدید و کاربردهای تحلیل پستل را هم شناختید، بیایید برویم سراغ بخش عملی کار…

⭐ در تمپلیت زیر، مراحل تحلیل پستل برای یک «سایت فروش دوره‌های مارکتینگ در دوران جنگ بین ایران و اسرائیل» را برایتان آورده‌ایم و در نهایت، صفحاتی برای نوشتن تحلیل‌ها و ثبت فرصت‌ها و تهدیدها قرار داده‌ایم؛ از لینک‌های زیر می‌توانید این تمپلیت را دانلود کنید تا طراحی و اجرای مراحل برایتان راحت‌تر شود:‌

⬇️ نسخه PDF تمپلیت تحلیل PESTEL
⬇️ نسخهٔ PPTX تمپلیت تحلیل PESTEL

در کل برای اجرای تجزیه و تحلیل pestel در کسب‌وکار، باید مراحل زیر را پشت سر بگذارید:

تعیین هدف تحلیل PESTEL

می‌خواهید تغییری در محصولتان ایجاد کنید؟ قصد دارید وارد بازار جدیدی شوید؟ یا فقط می‌خواهید شرایط فعلی را محک بزنید؟ وقتی هدف مشخص باشد، راحت‌تر می‌توانید فاکتورها را بررسی کنید و سرعت کار بیشتر می‌شود.

جمع‌آوری داده‌ها

با توجه به هدفتان، برای هر ۶ فاکتور، اطلاعات لازم را جمع‌آوری کنید؛ مثلاً اگر قصدتان صادرات است، ببینید نرخ ارز چقدر است، قوانین صادرات ایران و کشور مقصد چیست، ترجیحات فرهنگی آن کشور چه هستند و چه فناوری‌های جدیدی برای صادرات بهتر محصول وجود دارد.

از منابع قابل اعتماد استفاده کنید، فقط به مواردی که خیلی آشکار و واضح هستند اکتفا نکنید و سعی کنید بیشتر از حد نیاز اطلاعات جمع‌آوری کنید. 

تحلیل داده‌ها

اینجا باید داده‌ها را تحلیل کنید و ببینید واقعاً چه تاثیری بر کسب‌وکار شما دارند. مثلاً ممکن است یک کشور برای واردات محصول، قوانین محیط‌زیستی سختگیرانه‌ای داشته باشد؛ اما این مورد، شامل حال شما که می‌خواهید یک قطعهٔ الکترونیکی صادر کنید، نشود.

💡 ۲ نکتهٔ مهم:

• حتماً پس از تحلیل، مطمئن شوید که همهٔ فاکتورها بررسی شده‌اند و فقط روی یک مورد تمرکز نکرده‌اید. اصولاً شرکت‌ها فقط درگیر فاکتورهای قانونی، سیاسی و اقتصادی می‌شوند و باقی موارد را خیلی جدی نمی‌گیرند.
• از نظر تیم‌ها و افراد مختلف برای تحلیل استفاده کنید؛ مثلاً ممکن است یک عامل سیاسی از نظر تیم فروش یک تاثیر داشته باشد و از نظر تیم R&D تاثیری دیگر!

اولویت‌بندی اطلاعات

حالا که همهٔ فاکتورها را بررسی کرده‌اید، باید ببینید که کدام اولویت دارد و کدام آنقدرها مهم نیست. برای این کار، به دو معیار توجه کنید:‌

• احتمال وقوع: مثلاً در شرایط جنگ، احتمال ایجاد قوانین واردات و صادرات سختگیرانه بیشتر می‌شود و احتمال کاهش نرخ ارز پایین می‌آید؛ پس باید برای صادرات محتاط باشید.
• شدت تاثیر: مثلاً بر اساس قوانین صادراتی اروپا، برای بسته‌بندی محصولات غذایی قوانین خاصی وجود دارد. حال اگر یک صادرکنندهٔ زعفران و پسته، حواسش به این قانون نباشد، تاثیر خیلی شدیدی می‌گیرد و کل محموله‌اش بازگشت می‌خورد.

برای بررسی معیارها، یک مقیاس عددی در نظر بگیرید (مثلاً ۱ تا ۵) تا بتوانید راحت‌تر عوامل را اولویت‌بندی کنید.

تدوین استراتژی و به‌روزرسانی

در نهایت، بر اساس اطلاعات و اولویت‌ها، استراتژی خود را بچینید. از فرصت‌ها نهایت استفاده را بکنید و تهدیدها را با مدیریت درست، به حداقل میزان ممکن برسانید. حواستان هم باشد که محیط بیرونی، همیشه در حال تغییر است و باید به شکل منظم، تحلیل PESTEL را تکرار کنید.

نقاط قوت و ضعف تحلیل PESTEL در یک نگاه!

در جدول زیر، می‌توانید ببینید که این مدل تحلیلی چه مزایا و معایبی دارد:

نمونهٔ استفاده از تحلیل پستل در کسب‌وکارهای بزرگ

بیایید ببینیم شرکت‌های بزرگی مثل اپل و آدیداس چطور از این سیستم تحلیلی استفاده می‌کنند:

اپل

بزرگ بودن یک برند، دلیل نمی‌شود که از فاکتورهای محیط بیرونی تاثیر نگیرد! در حقیقت، گسترده شدن کسب‌وکار، باعث می‌شود فاکتورها هم در مقیاس بزرگ‌تری تاثیرگذار باشند. شرکت فناوری بزرگی مثل اپل، باید تحلیل PESTEL را به‌شکل زیر پیش ببرد:

• عوامل سیاسی: تنش‌های تجاری بین چین و آمریکا، فشار نهادهای آمریکایی برای جلوگیری از انحصارطلبی و سیاست‌های بین‌المللی برای محافظت بیشتر از حریم خصوصی و داده‌های کاربران.
• عوامل اقتصادی: نوسان در وضعیت اقتصاد جهانی و بی‌ثباتی بازار تکنولوژی، کاهش درآمد مشتریان اپل و رشد سریع بازارهای نوظهور با ارائهٔ محصولات ارزان و کاربردی.
• عوامل اجتماعی-فرهنگی: احساس منفی و نگرش ضد اپل در برخی کشورها به‌دلیل قیمت بالا و انحصاری بودن، وابستگی مردم به اکوسیستم‌های دیجیتال و افزایش استفادهٔ جهانی از گوشی هوشمند و اینترنت موبایل.
• عوامل فناوری: رشد سریع فناوری‌های مربوط به اینترنت موبایل، دوربین گوشی و امکانات دستیار AI در گوشی‌های برندهای رقیب از جمله سامسونگ.
• عوامل زیست‌محیطی: نیاز به بازیافت اخلاقی و بهینهٔ دستگاه‌های خراب و بلااستفاده (به‌خصوص آن‌هایی که باتری لیتیومی دارند.)، تغییرات اقلیمی موثر بر مسیر‌های حمل‌ونقل و زنجیرهٔ تامین.
• عوامل قانونی: افزایش قوانین سختگیرانه دربارهٔ حفاظت از حریم خصوصی، چالش‌های حقوقی علیه اپل در زمینهٔ App store و محدود کردن توسعه‌دهندگان.

آدیداس

گزینهٔ بعدی ما، شرکت آدیداس است که سال‌هاست در زمینهٔ تولید لباس و لوازم ورزشی فعالیت می‌کند؛ بیایید ببینیم این شرکت در تحلیل PESTEL باید چه عواملی را در نظر بگیرد؟

• عوامل سیاسی: تغییر در نظام مالیاتی به‌دلیل به‌ قدرت رسیدن احزاب مختلف، بروز اتفاقات سیاسی همچون جنگ، تروریسم، مصادرهٔ اموال و ملی‌سازی که باعث صرف هزینه و وقت می‌شود.
• عوامل اقتصادی: افزایش نرخ بیکاری بین مردم، کاهش درآمد سرانه، افزایش تورم، کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده‌ها و بالا رفتن میزان مالیات.
• عوامل اجتماعی-فرهنگی: تنوع فرهنگی، دینی، نژادی و اخلاقی بین کشورهای مختلف؛ به‌عنوان مثال، سازگاری با نیازهای کشورهای اسلامی.
• عوامل فناوری: استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌ها برای سازگاری محصولات با ارگونومی بدن مشتریان، طراحی وبسایت رسمی برای نمایش و فروش محصولات در سراسر دنیا.
• عوامل زیست‌محیطی: تولید محصولات پایدار، سازگار با محیط زیست و کاهش تولید زباله، عدم استفاده از مواد ممنوعه در تولید محصولات و کاهش انتشار ترکیبات مضر و گازهای آلاینده در کارخانه‌ها.
• عوامل قانونی: رعایت ثبت اختراع و مالکیت معنوی محصولات، دوری از انحصارطلبی و تمدید مجوزهای ضروری از سازمان بهداشت جهانی برای تولید محصولات ورزشی.

🧐 حالا شما، می‌توانید تحلیل پستل را به شکل مختصر برای یکی از کسب‌وکارهای مشهور ایرانی (مثل دیجی‌کالا، اسنپ، دیوار یا ایران‌خودرو) بنویسید؟

تحلیل PESTEL: هدایت کسب‌وکار در طوفان تغییرات!

ممکن است ماه‌ها و سال‌ها برای برند یا محصولتان زحمت بکشید، بهترین نیروهای کار را جمع‌آوری کنید، قیمتی منصفانه تعیین کنید و شرایطی ایدئال در داخل شرکت بسازید؛ اما یک اتفاق سیاسی، یک تصمیم اقتصادی یا حتی یک بلای طبیعی، همه‌چیز را به‌هم بزند.

تحلیل PESTEL، دقیقاً برای همین است؛ برای اینکه شرایط بحرانی را پیش‌بینی کنید و برایش برنامه داشته باشید.