تجزیه و تحلیل داده در دیجیتال مارکتینگ امکان ارزیابی رفتار مخاطبان و بازخورد آنها را بهمنظور بهبود کسبوکارها فراهم کرده است. همچنین، با آنالیز دادههایی که از دیجیتال مارکتینگ بهدست میآید، میتوانید به ارزیابی رقبا و جایگاه آنها در بازار رقابتی نیز بپردازید. این مزیت مهم دیجیتال مارکتینگ در مقایسه با بازاریابی سنتی، فرصت شناخت بازار را به کسبوکارها میدهد تا به این شکل بتوانند تعامل خوبی با مخاطبان خود ایجاد کرده و آنها را به مشتریان همیشگی تبدیل کنند. برای آشنایی با ضرورت تحلیل داده در دیجیتال مارکتینگ، مزایای آن و معیارهایی که به سنج دادههای موجود کمک میکند، با ادامه مطلب همراه شوید.
مفهوم تجزیه و تحلیل داده در دیجیتال مارکتینگ
پلاک یک، تجزیه و تحلیل داده در دیجیتال مارکتینگ به این معنا است که دادههای بهدست آمده از فعالیتهای بازاریابی کسبوکارها را اندازهگیری کرده و از نتایج آن برای بهبود فعالیتهای آینده استفاده شود. دستیابی به دیدگاهی درست از نحوه و میزان اثرگذاری فعالیتهای بازاریابی در بسترهای مختلف ارتباطی، بدون شک به آینده و پیشرفت کسبوکارها کمک قابلتوجهی میکند. بهعبارت دیگر، شما با آنالیز دادههای دیجیتال مارکتینگ میتوانید درباره این موضوع که تلاشهای بازاریابی شما با نتایج موفقیتآمیز همراه است یا خیر، آگاه شوید. در این شرایط میتوانید در صورت لزوم روی ایجاد تغییرات در استراتژی بازاریابی و یا ارتقاء برنامههای موجود، تمرکز کنید. از آنجایی که تمام کسبوکارها با هدف تجربه نرخ بازگشت سرمایه قابلقبول روش بازاریابی دیجیتال را انتخاب میکنند، بنابراین باید آنالیز دادههای موجود به بهبود تلاشهای بعدی منجر شود.
مزایای آنالیز داده در دیجیتال مارکتینگ
همانطور که اشاره شد، اصلیترین هدف تجزیه و تحلیل داده در دیجیتال مارکتینگ، بهینهسازی فعالیتهای بازاریابی و دستیابی به موفقیتهای بیشتر است. بهبود اقدامات و تلاشهای بازاریابی دیجیتال تنها گوشهای از مزایای آنالیز دادهها محسوب میشود. از دیگر مزایای ارزیابی دادهها در دیجیتال مارکتینگ به شرح زیر است:
نظارت و کنترل رفتار مشتریان؛
با بررسی معیارهای قابل سنجش میتوانید به نتایج مهمی درباره رفتار مشتریان مختلف در شبکههای دیجیتال برسید و به این شکل بر رفتار و عملکرد آنها نظارت داشته باشید. آگاهی از رفتارهای مخاطبان به شما در ایجاد کمپینهای اثربخش و بهبود کانالهای بازاریابی کمک قابلتوجهی میکند.
تاثیرگذاری بیشتر فعالیتهای بازاریابی؛
دادههای بازاریابی دیجیتال امکان پیشبینی رفتار مخاطبان در آینده را آسان میکند؛ تا جایی که میتوانید بهراحتی نیازها و الویتهای آنها را بشناسید و به بهترین شکل به آنها پاسخ دهید.
شخصیسازی تعاملات با مشتریان؛
زمانی که اطلاعات کافی درباره مشتریان در اختیارتان قرار دارد، میتوانید آنها را با درنظر گرفتن فاکتورهای مختلف تقسیمبندی کنید و پیامهای تبلیغاتی را با توجه به انتظارات آنها شخصیسازی کنید. این کار به شما کمک میکند تا برای هر گروه از مخاطبان با ویژگیهای نسبتا یکسان، محتوایی را تهیه کنید که علاقه بیشتری به آن دارند.
امکان برقراری تعامل لحظهای با مشتریان؛
از دیگر مزایای جالب تجزیه و تحلیل داده در دیجیتال مارکتینگ این است که شما را در زمینه پاسخگویی سریع به نیازها و درخواستهای مشتریان توانمند میکند. با مشاهده و بررسی نتایج لحظهای تعاملات، کمپینها و دیگر برنامههای بازاریابی دیجیتال میتوانید به این قابلیت حرفهای و کاربردی برسید.
سهولت در محاسبه نرخ بازگشت سرمایه؛
زمانی که دادههای ناشی از آنالیز دیجیتال مارکتینگ را مشاهده میکنید، میتوانید بهراحتی نرخ بازگشت سرمایه را در بازههای زمانی و یا پس از برگزاری کمپینهای بازاریابی، تخمین بزنید.
بهبود مداوم عملکرد بازاریابی دیجیتال؛
با تجزیه و تحلیل مداوم شاخصهای عملکردی کمپینهای بازاریابی مانند نرخ پرش، نرخ کلیک و… میتوانید به شناسایی کمبودها و فعالیتهای نادرست بپردازید و در مسیر بهبود اقدامات تبلیغاتی حرکت کنید.
صرفهجویی چشمگیر در هزینهها؛
با تکیه بر نتایج آنالیز دادههای دیجیتال مارکتینگ، فرصت شناخت کانالهایی که در بازگشت سرمایه ضعیف عمل میکنند، در اختیارتان قرار میگیرد. به این صورت میتوانید هزینههای تبلیغاتی را روی بخشهایی با بازگشت سرمایه ایدهآل، متمرکز کنید.
کاربرد های عملی تجزیه و تحلیل داده در بهبود کمپین های دیجیتال مارکتینگ
از دیگر دلایلی که بر اهمیت و ضرورت تجزیه و تحلیل داده در دیجیتال مارکتینگ تاکید دارد، با امکان اعمال آنالیز داده در جنبهها و بسترهای متنوع بازاریابی دیجیتال در ارتباط است. بهعبارت دیگر، شما میتوانید تحلیل دادهها را از بررسی نحوه صحیح تولید محتوا تا ارزیابی نتایج تبلیغات پولی انجام دهید. در این میان، بهینهسازی کمپینهای تبلیغاتی از اصلیترین کاربردهای عملی آنالیز داده در دیجیتال مارکتینگ محسوب میشود که نتایج اصلی آن به شرح زیر است:
کمک به بهینهسازی و ارتقاء تبلیغات پولی؛
برخی از پلتفرمهایی که امکان تبلیغات پولی را فراهم کردهاند، آنالیز بسیار دقیقی نیز از عملکرد فعالیتهای تبلیغاتی در اختیارتان قرار میدهند. بهعنوان مثال، با تبلیغات در فیسبوک ادز و یا گوگل ادز میتوانید با ارزیابی معیارهای کلیدی مانند نرخ بازگشت هزینه تبلیغات و یا نرخ هزینه در قبال کلیک، به اصلاح اهداف تبلیغاتی و یا بهینهسازی عناصر و اقدامات تبلیغاتی کمپین بپردازید.
کمک به بهبود ایمیل مارکتینگ؛
بازاریابی ایمیلی و کمپینهای تبلیغاتی مرتبط با آن، بهترین شرایط را بهمنظور آنالیز دادهها در اختیارتان قرار میدهند. تجزیه و تحلیل دقیق سنجههای مهمی چون نرخ کلیک، نرخ باز شدن، نرخ لغو اشتراک و… کمک قابلتوجهی به بهینهسازی فعالیتهای تبلیغاتی ایمیلی و بهبود عناوین ایمیل، زمان ارسال و یا تحلیل و تغییر محتوای ایمیل میکند.
کمک به بهبود عملکرد سئو؛
برای بهبود سئو باید دادههای بهدست آمده از آنالیز عناصر درون صفحهای و همچنین تحلیل استراتژیهای عملکردی رقبا را بررسی کنید. ابزارهای مختلفی وجود دارند که در زمینه ارزیابی عملکرد کلمات کلیدی، اثرگذاری بک لینکها، زمان انتشار داده و… استفاده میشوند. به این شکل میتوانید با تکیه بر این دادهها به بهبود سئو و رتبه سایت و افزایش ترافیک سایت، کمک قابلتوجهی کنید.
امکان شخصیسازی بازاریابی محتوا؛
بازاریابی محتوا به معنای ارائه محتوای درست و مفید به مخاطبان هدف است. در این میان، تحلیل داده فرصت خوبی در جهت شناسایی مناسبترین زمان انتشار محتوا، ترجیحات و نیازهای مخاطبان و تشخیص محتواهای پربازده را در اختیارتان قرار میدهد.
مراحل اصلی آنالیز داده در دیجیتال مارکتینگ
همانطور که اشاره شد، تجزیه و تحلیل داده در دیجیتال مارکتینگ باید بعد از انجام هرکدام از استراتژیها و برنامههای تبلیغاتی دیجیتال مارکتینگ انجام شود؛ چراکه قرار است با تکیه بر این دادهها در جهت رشد کسبوکار، اصلاح یا بهبود فعالیتهای بازاریابی قدم بردارید. برای آنالیز دادههای بهدست آمده از دیجیتال مارکتینگ، مراحل مختلفی تعریف شده است که سه مرحله اصلی و کلیدی آن به این شرح است:
مرحله جمعآوری دادههای مورد بررسی؛
باید بدانید که برای هر کسبوکار و همچنین اهداف متفاوت آنها از تبلیغات، باید معیارهای درست و قابل اندازهگیری مشخص شود تا دادهها را بر همین اساس جمعآوری کنید. بهعنوان مثال، اگر هدف شما برای بازاریابی دیجیتال رسیدن به درآمد بیشتر است، باید از شاخصهای مرتبط با درآمد یا شاخص کلیدی عملکرد برای جمعآوری داده استفاده کنید. همچنین، برای سنجش میزان مشارکت کاربران در کمپینهای تبلیغاتی باید به اندازهگیری شاخصهایی مانند میزان لایک، اشتراکگذاری و یا ارائه نظرات بپردازید.
مرحله اندازهگیری دادهها؛
پس از آنکه دادهها با درنظر گرفتن شاخصههای سنجش مناسب جمعآوری شد، باید برای اندازهگیری آنها اقدام کنید. وجود ابزارهای متنوع بهمنظور اندازهگیری معیارهای بیشمار، راه را برای ارزیابی دادههای بهدست آمده از بسترهای مختلف بازاریابی دیجیتال هموار کرده است.
مرحله تحلیل دادهها؛
در این مرحله و پس از گذر از دو مرحله قبل، اطلاعات عددی مفیدی در اختیار دارید که باید به تحلیل و تفسیر آنها بپردازید. تا زمانی که این اطلاعات آنالیز نشود، نباید انتظار بهینهسازی و رشد مارکتینگ کسبوکار خود را داشته باشید.
معیارهای تجزیه و تحلیل داده در بسترهای مختلف دیجیتال مارکتینگ
همانطور که اشاره شد، امکان تجزیه و تحلیل داده در دیجیتال مارکتینگ برای تمام بسترهای بازاریابی دیجیتال فراهم شده است؛ به این شکل که برای هریک از روشهای بازاریابی معیارهای قابل سنجشی تعریف شده است. معیارهای آنالیز داده برای هر کانال دیجیتال مارکتینگ به شرح زیر است:
معیارهای آنالیز داده شبکه های اجتماعی
درست است که برای تحلیل دادههای شبکهها و پلتفرمهای اجتماعی معیارهای زیادی دردسترس قرار دارد؛ اما بهتر است بهسراغ آن دسته از شاخصهای سنجش بروید که به شناخت کامل و موثر شما از مخاطبان منجر میشود؛ مانند:
شاخص رشد یا Growth؛
این معیار در واقع نشاندهنده نرخ کاهش یا افزایش تعداد دنبالکنندگان در یک بازه زمانی مشخص است. شاخص رشد به سنجش اثرگذاری محتوا و فعالیتهای مرتبط با آن در شبکههای اجتماعی کمک میکند. این معیار در برخی پلتفرمها بهویژه اینستاگرام بهصورت خودکار و پیشفرض عمل میکند. شاخص رشد و تحلیل دادههای آن به شما در اصلاح استراتژی محتوا در طول زمان کمک کرده و شما را به سمت تولید محتوا مطابق با سلیقه و ترجیحات مخاطبان سوق میدهد.
۲. نرخ تعامل؛
از دیگر معیارهای قابل سنجش برای تحلیل دادههای شبکههای اجتماعی، نرخ تعامل است. این شاخص نشان میدهد که هر محتوای شما از نظر دریافت لایک، کامنت، ریتوییت و اشتراکگذاری چگونه عمل کرده است. بهعبارت دیگر، با بررسی نرخ تعامل میتوانید درصد افرادی که با محتوای رسانه اجتماعی شما تعامل برقرار کردهاند را اندازهگیری کنید.
۳٫ نرخ تبدیل؛
زمانی که دنبالکنندگان رسانه اجتماعی شما، اقدامات مدنظرتان را انجام دهند، میتوان درصد آن را با کمک نرخ تبدیل اندازهگیری کرد. این اقدام میتواند با توجه به اهداف تبلیغاتی شما متفاوت باشد؛ اما در هر صورت با کمک نرخ تبدیل میتوانید بهراحتی آن را اندازهگیری کنید و به دادههای مفید و موثری دست یابید.
معیارهای آنالیز داده های وب سایت
بررسی عملکرد وبسایت نیز با کمک معیارهای مختلف و دادههای بهدست آمده از آن امکانپذیر شده است. اگر قصد آنالیز دادههای وبسایت خود را دارید، بهتر است روی این شاخصهها تمرکز داشته باشید:
۱٫ منابع ترافیک؛
منابع ترافیک در واقع شاخصی است که درباره راههای مختلفی که مخاطبان برای یافتن سایت شما استفاده کردهاند، صحبت میکند. بهعنوان مثال، ممکن است بیشترین ترافیک سایت شما از فیسبوک باشد؛ در این شرایط میتوانید هزینه و تمرکز تبلیغاتی خود را روی این پلتفرم صرف کنید.
۲٫ میانگین بازدید؛
شاخص میانگین بازدید به محاسبه تعداد صفحات سایت که یک مخاطب در هر بازدید از سایت مشاهده کرده است، میپردازد. اهمیت این شاخص به این دلیل است که دادههای خوبی درباره نحوه تعامل مخاطبان با صفحات سایت شما را ارئه میکند. بهعبارت دیگر، زمانی که مخاطب در هر بازدید به صفحات مختلف سایت شما میرود، به این معنی است که محتوای سایت شما در تعامل با مخاطبان خوب عمل میکند.
۳٫ نرخ پرش؛
هر دفعهای که مخاطب بدون هیچ اقدامی سایت شما را ترک میکند با نرخ پرش قابل اندازهگیری است. به این شکل، هر چقدر نرخ پرش سایت شما کمتر شود، به این معنی است که مخاطب اقدامات مورد انتظار شما را انجام داده است. برخی از راهکارهای کاهش نرخ پرش سایت عبارت است از:
- درج اطلاعات مهم و کلیدی بهویژه در صفحه اصلی سایت
- کاهش قابلتوجه زمان لود صفحات سایت
معیارهای آنالیز دادههای بازاریابی ایمیلی
تجزیه و تحلیل داده در دیجیتال مارکتینگ شامل بازاریابی ایمیلی نیز میشود. از آنجایی که این روش تبلیغاتی با کاربران زیاد و هزینههای کم همراه است، میتوانید با تکیه بر معیارهای قابل سنجش و آنالیز دادههای بهدست آمده به بهبود ایمیل مارکتینگ بپردازید. اصلیترین معیارهای ارزیابی داده های بازاریابی ایمیلی عبارت است از:
۱. نرخ لغو اشتراک؛
این معیار نشاندهنده درصد افرادی است که به حضور در لیست ایمیل تبلیغاتی شما علاقهای ندارند. این شاخص را میتوانید بهراحتی اندازهگیری کنید و از دادههای آن در جهت بهینهسازی پیامهای ایمیلی بهره ببرید.
۲. نرخ تبدیل؛
این معیار دادههایی درباره تعداد افرادی که اقدامات موردنظر شما مانند بازکردن ایمیل را انجام دادهاند، در اختیارتان قرار میدهد. با تکیه بر نرخ تبدیل میتوانید به بررسی هزینههای تبلیغاتی و میزان اشتراک کاربران بپردازید.
۳٫ نرخ پرش؛
تعداد ایمیلهایی که به مشترکین ارسال نشده است را میتوان با نرخ پرش محاسبه کرد. این معیار در تشخیص مشکلات مرتبط با ارسال پیام تبلیغاتی از طریق ایمیل اهمیت زیادی دارد.
سخن پایانی
تجزیه و تحلیل داده در دیجیتال مارکتینگ از اصلیترین اقداماتی است که به شما در ایجاد تغییرات و اصلاحات لازم بهمنظور دستیابی به موفقیت بیشتر در کسبوکارتان کمک میکند. آنالیز داده در بازاریابی دیجیتال با مزایای گستردهای همراه است که نباید از آن بینصیب بمانید. فرصت برقراری تعامل موثرتر با شناخت صحیح مخاطبان از اصلیترین دستاوردهای بررسی داده در دیجیتال مارکتینگ محسوب میشود. با توجه به گسترش استقبال کسبوکارها برای حضور در دنیای بازاریابی دیجیتال، در این مطلب به بررسی اهمیت آنالیز داده، مراحل اصلی آن و معیارهای سنجش دادهها در بسترهای مختلف آنلاین، پرداختیم.